Vào thời Minh Mạng, nhà vua cho đúc bộ tượng Thập bát La Hán bằng đồng với những nét điêu khắc tuyệt vời của nghệ thuật đúc đồng vào thế kỷ XIX. Đây được xem là bộ sưu tập quý giá vì thể hiện khả năng đúc đồng của nghệ nhân Việt Nam.
Chùa Thánh Duyên là một ngôi cổ tự nằm trên núi Túy Vân, ven bờ phá Tam Giang, chạy dài từ cửa Thuận An đến cửa Tư Hiền, cách thành phố Huế khoảng 40km. Không rõ được xây dựng vào năm nào. Sách Đại Nam thực lục tiền biên chỉ ghi nhận rằng:
“Năm Nhâm Thân (1692) chúa Nguyễn Phước Chu đã cho sửa chữa chùa. Kể từ năm 1774 chùa lại lâm vào cảnh hoang tàn đổ nát”.
Theo Đại Nam nhất thống chí: “Đến năm Minh Mạng thứ 6 (1825) nhà vua qua đây đã cho lệnh xây dựng lại”.
Chùa có cổng Tam quan quay về hướng Đông Nam, phía trước là biển Đông, chếch bên trái là cửa Tư Hiền, phía Tây là núi Bạch Mã, Trường Sơn, dưới chân bao quanh là một vùng đầm phá Cầu Hai – Đá Bạc, phía chính Đông là núi Linh Thái.
Chùa xây dựng theo phong cách kiến trúc “trùng thiềm điệp ốc” với bố cục Chùa (Thánh Duyên) – Gác (Đại từ) – Tháp (Điền Ngự), thể hiện tư tưởng Tam giáo đồng nguyên.
Vào thời vua Minh Mạng, nhà vua cho đúc bộ tượng Thập bát La Hán bằng đồng với những nét điêu khắc tuyệt vời của nghệ thuật đúc đồng vào thế kỷ XIX. Đây được xem là bộ sưu tập quý giá vì thể hiện khả năng đúc đồng của nghệ nhân Việt Nam. Mỗi tượng có chiều cao khoảng 55cm, chiều ngang từ 34 đến 42cm đặt trên một đế cao 13cm.
Chùa lưu giữ bộ tượng Thập bát La Hán bằng tre được lưu giữ trong chính điện. Điểm đặc sắc của bộ tượng này được làm bằng tre, cho thấy sự công phu, tinh xảo của các nghệ nhân vào thời vua Minh Mạng. Mỗi tượng có chiều cao khoảng 18cm, chiều ngang từ 5 đến 6cm, đặt trên một đế cao 4cm. 18 pho tượng La Hán này đều được sơn son thếp vàng.
Năm 2008, Chùa Thánh Duyên núi Túy Vân, xã Vinh Hiển, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên – Huế, được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập hai kỷ lục: Ngôi chùa có pho tượng Thập bát la hán bằng đồng xưa và lớn nhất; Ngôi chùa có bộ tượng Thập bát La Hán bằng tre thếp vàng xưa nhất. (Theo tổ chức Kỷ lục Việt Nam).
Minh Chính
