Luận về sự vãng sanh, người xưa thường tóm tắt như sau:
Đảnh thánh, nhãn thiên sanh
Nhân tâm, ngạ quỷ phúc
Súc sanh tất cái ly,
Ðịa ngục cước phản xuất
Nghĩa là, khi người chết tắt hơi, toàn thân đã lạnh, chỉ còn đảnh đầu nóng thì ắt đã siêu phàm nhập thánh, liễu sanh thoát tử. Nếu mắt cùng trán còn nóng thì sanh trong thiên đạo. Chỗ ngực còn ấm thì sanh nhân đạo. Riêng bụng còn nóng thì sanh ngạ quỷ. Còn đầu gối còn nóng thì sanh làm súc sanh. Riêng bàn chân còn nóng thì sanh địa ngục.
Vì vậy, mà người tu pháp môn niệm Phật rất cần sự hộ niệm trợ duyên. Tuy nhiên, thực tế cho dù người mất, nóng nơi đảnh môn chưa chắc được vãng sanh Cực Lạc. Vì sao? Do còn phụ thuộc vào tang gia, hiếu quyến tổ chức đám tang có thanh tịnh hay không. Nhất là trong suốt thời gian tổ chức lễ tang cho đến 49 ngày trường chay, bất sát, cúng chay, đãi chay, bỏ trống kèn, lo tập trung tụng kinh, niệm Phật làm pháp sự siêu độ vong linh. Nhưng điều này rất hiếm. Trừ khi đó là gia đình Phật tử thuần thành. Trái lại thế gian thường thuận theo sự si mê của mình mà tổn hại vong linh.
Cách đây vài năm, tôi có đến hộ niệm cho một cụ ông trước khi lâm chung, sau 6 tiếng thần thức xuất ra nơi đỉnh đầu, bèn dặn gia đình không sát sanh. Nhưng đứa cháu vô ý giết hai con gà. Kết quả, đến tuần thất thứ ba, ông nhập vào đứa con gái nói:” Con xin sư phụ cho ba vô chùa, ba chỉ được đi quanh chùa vì hộ pháp không cho vô”. Như vậy, công phu hộ niệm sẽ tiêu tán, nếu tang quyến không hợp tác làm đám chay, tập trung siêu độ cho hương linh. Vì hương linh sẽ bị lui sụt quả vị nếu con cháu sát sanh, làm động tâm người mất.
Tháng trước tôi có về dự một đám tang tại Tiền Giang, vừa hộ niệm một giờ, người mất đã nóng lên đỉnh đầu, trước khi nhập liệm. Rất tiếc gia đình không hiểu đạo, nên theo tập quán cũ không chịu làm chay. Nên tôi không chắc rằng bà cụ được vãng sanh.
Cho nên, quý vị là Phật tử thuần thành phải dặn dò người thân trong gia đình từ bỏ sát hại, tập trung hộ niệm khi mình qua đời. Tương tự quý vị nên cổ xúy tổ chức đám tang giản dị, trang nghiêm, chay lạt, không trống kèn, nhảy múa, ca hát, rượu chè, mà chí thành niệm Phật để giữ chánh niệm cho người mất. Như vậy mới là đám Hiếu.
Không thể cứ quen tật, thỉnh chư tăng đến, tụng dăm ba phút, dúi cho ít đồng là xong trách nhiệm, chẳng cần biết hương linh có siêu hay không. Chỉ lo giữ thể diện cho người sống. Đó là nhận thức sai lầm.
Hộ niệm cho người mất nóng lên đảnh đầu khi tắt thở là hi hữu. Nhưng giữ được kết quả đó trọn vẹn hay không còn tùy thuộc vào nhân quả của tang quyến gieo trồng.
Nam Mô Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát
Thích Như Dũng
