Chùa Long Hoa ban đầu chỉ là một am nhỏ. Đến khoảng năm 1903, được mở rộng với vật liệu thô sơ như vách ván, mái lá. Năm 1957, chùa tiếp tục được trùng tu quy mô lớn hơn, mang kiến trúc đơn giản như nhà ở, với tường gạch và mái tôn. Thời điểm ấy, Nhà Bè xưa còn là vùng sông nước rậm rạp, giao thông chủ yếu bằng ghe xuồng. Chính vị trí ấy đã vô tình biến chùa thành điểm dừng chân an toàn cho những người hoạt động bí mật.
Sau Hiệp định Giơnevơ năm 1954, khi Mỹ thế chân Pháp, phong trào cách mạng ở miền Nam bị đàn áp khốc liệt, buộc các hoạt động phải diễn ra trong bí mật. Trong bối cảnh ấy, chùa Long Hoa trở thành một trong những “căn cứ nhỏ” của huyện ủy Nhà Bè – nơi hội họp, liên lạc và che chở cho cán bộ cách mạng.
Đáng chú ý là hai hầm bí mật được xây dựng công phu, một nằm ngay dưới chân tượng Phật trong chính điện cũ, được ngụy trang là nơi để nhang, hiện vẫn còn nguyên vẹn; hầm còn lại nằm gần tượng Phật Di Lặc, cách điện cũ khoảng 5 mét, nay đã bị lấp, chỉ còn dấu tích miệng hầm. Dù từng nhiều lần bị khám xét, kiểm tra, lực lượng địch vẫn không phát hiện được các cán bộ đang ẩn náu.
Tuyết Hồng – Đăng Huy
