Có một người giàu có đã cao tuổi, để lại tất cả tài sản cho đứa con duy nhất và dự định sống với nó cho đến khi chết. Nhưng sau một thời gian chung sống, người con dâu chán không muốn thấy bố chồng ở mãi trong nhà nên bảo chồng phải đưa bố đi nơi khác ở. Người con không muốn mất cảm tình với vợ, nên đã quyết định đưa cha vào viện dưỡng lão, nơi rẻ tiền nhất.
Một tuần sau đó hai cha con đi bộ đến nơi mà người cha sẽ ở. Ði được một lúc bỗng nhiên người cha bật khóc, Lương tâm người con không chịu nổi, anh nói vài câu xin lỗi cha.
Sau một vài phút, người cha bị hất hủi nghẹn ngào nói:
– Con ơi, cha không khóc vì con đưa cha vào nhà dưỡng lão dành cho những người già nua tàn tạ, nhưng cha khóc vì nhớ lại cách đây bốn mươi năm, cha cũng bước đi trên lối này với ông nội của con và cũng đưa người vào viện dưỡng lão tồi tàn này.
– Hôm nay Cha chỉ gặt lấy những gì mà cha đã gieo khi trước mà thôi!
Kinh Pháp Cú đức Phật dạy:
Người ngu nghĩ là ngọt,
Khi ác chưa chín muồi;
Ác nghiệp chín muồi rồi,
Người ngu chịu khổ đau.
( Kinh Pháp Cú- 69)
Khi con người tạo nghiệp, phần nhiều do vô minh che lấp. Vì vô minh nên không thấy hậu quả, không quán được nhân-duyên, không nghĩ đến ngày mai.
Người ta có thể tức giận mà nói lời ác, tham muốn mà làm điều sai, si mê mà gây tổn hại kẻ khác…
Trong khoảnh khắc ấy, họ tưởng như chẳng có gì xảy ra. Nhưng nghiệp giống như hạt giống rơi xuống đất. Dù người gieo có quên đi, hạt vẫn âm thầm nảy nở.
Hạt ấy nằm đó, không kêu không động, nhưng khi đủ duyên – mưa xuống, đất ấm, ánh nắng đến – nó liền mọc thành cây, thành quả. Nghiệp cũng như vậy. Khi tạo nghiệp, người ta không hay, nhưng khi quả báo chín muồi, họ chịu lấy khổ đau, có khi khổ đến mức không thể chống đỡ. Lúc ấy họ mới than khóc, mới hối hận, nhưng nhân đã gieo, quả đã thành. Thì không có ai có thể thay họ gánh quả.
Vì vậy, người trí luôn tỉnh thức trong từng lời, từng việc, từng ý nghĩ. Một ý niệm ác cũng có thể mở đầu cho khổ đau, một ý niệm thiện cũng có thể mở ra con đường an vui. Hãy sống với chánh niệm, gieo những hạt lành. Khi quả đến, sẽ hưởng sự bình an như bóng đi theo hình.
Nghiệp tuy vô hình, nhưng quả báo thì không ai tránh được. Người biết tu sửa sớm sẽ bớt được nhiều khổ về sau.
Thích Tánh Tuệ
