PGVDN – Trong đời sống hiện đại, “Tự Do Tài Chính” thường được hiểu là có nhiều tiền. Nhưng dưới góc nhìn Đông phương và Phật học, tự do ấy không nằm ở con số tích lũy, mà ở trạng thái nội tâm khi con người đối diện với tiền bạc. Khi tiền không còn là nỗi sợ, cũng không còn là mục tiêu tuyệt đối, thì tự do mới thực sự hiện hữu.
Người xưa nói: “Tài vật sinh bất đới lai, tử bất đới khứ.” Tiền bạc đến rồi đi, nhưng tâm con người lại dễ bị mắc kẹt giữa hai chữ được & mất. Trong xã hội ngày nay, không khó để bắt gặp những người có thu nhập cao, tài sản ổn định, nhưng luôn sống trong căng thẳng. Mỗi biến động kinh tế, mỗi thay đổi công việc đều đủ khiến họ bất an. Khi ấy, tiền không còn là phương tiện, mà trở thành lực chi phối vô hình.
Ảnh: Lại Thế Anh
Kinh Pháp Cú dạy rằng:
“Không có lửa nào bằng lửa tham,
Không có xiềng xích nào bằng ái dục.”
Tiền tự thân không sinh khổ. Chính sự chấp trước mới khiến con người khổ vì tiền. Khi đồng tiền trở thành chỗ nương tựa duy nhất cho cảm giác an toàn, thì dù sở hữu nhiều đến đâu, nỗi lo vẫn không vơi.
Theo tư duy Đông phương, giàu có không được đo bằng lượng tích lũy, mà bằng mức độ an nhiên. Lão Tử từng nói: “Tri túc giả phú.” Biết đủ thì giàu. Giàu ở đây không phải là có thêm, mà là bớt lệ thuộc.
Trong Trung Quán Luận, Long Thọ Bồ Tát chỉ rõ rằng mọi pháp đều do duyên sinh, không có tự tính cố định. Tiền bạc cũng vậy. Khi chấp tiền là bền vững, con người tự trói mình vào một pháp vốn vô thường. Khi thấy tiền chỉ là duyên, là công cụ tạm thời, tâm tự nhiên nhẹ.
Lục Tổ Huệ Năng từng dạy:
“Bổn lai vô nhất vật, hà xứ nhạ trần ai.”
Bản tâm vốn thanh tịnh. Phiền não sinh ra khi vọng niệm dẫn đường. Với người làm kinh doanh, nếu lấy lợi nhuận làm cứu cánh tối thượng, thì tâm khó tránh khỏi dao động. Nhưng nếu lấy trí tuệ làm gốc, lấy chánh mạng làm đường, thì tiền bạc sẽ trở thành trợ duyên.
Tự do tài chính không cần giàu nhanh. Nó bắt đầu từ những lựa chọn nhỏ: Chi tiêu trong giới hạn, không tiêu để chứng minh bản thân, không để ham muốn nhất thời chi phối những quyết định dài hạn. Mỗi tháng bớt phụ thuộc một chút, mỗi ngày bớt lo sợ một phần.
Giàu có chân thật không nằm ở việc sở hữu bao nhiêu, mà nằm ở chỗ tâm không còn bị nỗi sợ về tiền chi phối. Khi tâm an, tiền tự nhiên đúng chỗ. Và khi tiền đúng chỗ, tự do sẽ tự khắc hiện tiền.
PV.Trần Long/PGVDN
