“Tu” là một tiếng nguồn gốc từ chữ Hán, dịch nghĩa thông thường là “sửa”. ” TU ” có ba phương diện : Tu tâm, tu thân và tu bổ ; nghĩa là sửa tâm cho tốt, sửa thân cho đẹp và sửa nhà cửa ruộng vườn…. cho được thạnh lợi.
Nghĩa chữ “tu” rất rộng, có thể áp dụng cả về phương diện vật chất lẫn tinh thần, thông thường lẫn chuyên môn. Đã gọi là “sửa” thì bất luận những cái gì xấu xa hư dở đều phải sửa. Mà ở đời có cái gì là hoàn toàn, không hư không dở ?
Nhất là đối với bản thân, mỗi chúng ta có biết bao nhiêu điều xấu xa hèn dở, cần phải sửa :
– Sửa cái dở thành hay : như bỏ cờ bạc rượu chè, đàng điếm, phóng túng trở lại lo việc gia đình; xã hội là Tu.
– Sửa cái xấu trở lại tốt : như bỏ sát nhân hại vật, trộm cướp (xéo xắt, cân non, đong thiếu, lấy thừa, dâm loạn, nói dối, nói lời hung dữ hỗn ẩu, nói cộc cằn thô tục, nói thêm bớt, đâm thọc, thèo lẽo, dua nịnh)… trở lại nhân từ, lễ nghĩa, ngay thẳng, chân thật, bố thí, giúp người là Tu.
– Sửa tà theo chánh : như bỏ mê tín, dị đoan, xin xăm, bói quẻ, đốt giấy tiền vàng mã, lên đồng, xuống bóng, trở về chánh đạo là Tu.
– Sửa quấy trở lại phải : như bỏ ngỗ nghịch với bề trên, bất hiếu với cha mẹ, dâm nộ hung ác….. trở lại thuận hòa hiếu đạo… là Tu.
– Sửa vọng thành chơn : như bỏ tánh xảo quyệt, dối trá, lường gạt…. trở lại chân thật, trung chính là Tu.
– Sửa vọng thức thành bốn trí : như nhận thấy được vì tám món vọng thức mà chúng sinh phải trầm luân mê muội ; và chư Phật được tự tại giải thoát là do chuyển tám thức ấy thành bốn Trí.
Nay chúng ta cũng noi theo Phật ; chuyển vọng thức thành trí tuệ ; sửa thức thứ tám trở lại Đại viên cảnh trí ; sửa thức thứ sáu trở lại làm Diệu quan sát trí ; sửa năm thức trước trở lại thành Sơ tác trí, như thế là Tu.
– Sửa phiền não thành Bồ đề : như bỏ tham lam, sân hận, si mê, đố tật, thất tình, lục dục trở lại thành Bồ Đề thanh tịnh, là Tu.
– Sửa sinh tử trở lại Niết bàn : như ngược dòng sông mê sinh tử luân hồi trở về nguồn Niết bàn tịch mịch, là Tu.
– Sửa triền phược trở lại thành giải thoát tự tại : như bỏ thê thằng tứ phược, cảnh hồng trần hệ lụy, bước lên đường giải thoát, tự tại như Thái tử Tất đạt đa, là Tu.
– Sửa phàm thành Thánh : như bỏ tư tưởng, hành vi và tính tình ô nhiễm của phàm phu, trở lại trong sạch như Thánh hiền, là Tu.
– Sửa chúng sinh thành Phật như chuyển các tánh vô thường, chấp ngã, bất tịnh, phiền não thành ra bốn đức Niết bàn : Thường, Lạc, Ngã, Tịnh, là Tu.
Tóm lại, tu là sửa cái hư vọng dối trá trở lại “chơn” ; sửa những cái xấu xa tồi tệ mục nát trở lại “mỹ” ; sửa các tội ác tàn bạo trở thành “thiện”.
Tu không có cầu kỳ và rất thực tế như vậy, thì ở thời đại nào, xứ sở nào, hạng người nào lại chắng nên Tu?
HT Thiện Hoa
