Chiến lược thay đổi mô hình gia đình “trị” của Công ty Đồ gỗ Hướng Mai

Gần 27 năm về trước, chị Vũ Thị Mai và chồng cũng là một nghệ nhân gỗ mỹ nghệ truyền thống đã quyết tâm gây dựng xưởng chế tác đồ gỗ được kế thừa từ gia đình với hai bàn tay trắng. Với tâm huyết, niềm đam mê và bản lĩnh của bà Vũ Thị Mai cùng những người thân trong gia đình, từ một xưởng gỗ nhỏ, Hướng Mai trở thành một trong những doanh nghiệp hàng đầu tại Làng đồ gỗ Mỹ nghệ Đồng Kỵ, Bắc Ninh nổi tiếng cả nước.

Bà Vũ Thị Mai – Tổng Giám đốc Công ty Đồ gỗ Mỹ nghệ Hướng Mai.

Các sản phẩm của Công ty Hướng Mai là sự kết hợp độc đáo và đặc sắc của nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới như các kiệt tác Phương Đông theo lối giả cổ đến các sản phẩm hiện đại, sang trọng theo phong cách Châu Âu. Các sản phẩm của doanh nghiệp được làm ra từ gần 500 công nhân và hơn 100 nghệ nhân lành nghề của làng gỗ Đồng Kỵ với 5 xưởng sản xuất rộng lớn, hiện đại.

Ngoài các sản phẩm được bày bán tại 2 trung tâm thương mại lớn nhất Bắc Ninh gần 20.000 m2 do Hướng Mai đầu tư thì hiện các sản phẩm của doanh nghiệp đã được phân phối rộng khắp cả nước. Đặc biệt, với những thành công bước đầu của chiến lược “đưa các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ xuất khẩu ra nước ngoài bằng du lịch làng nghề”, mới đây bà Mai quyết tâm thực hiện hàng loạt kế hoạch tái cấu trúc doanh nghiệp theo hướng chuyên nghiệp hoá để chuẩn bị bước sang giai đoạn mới. Bà đã có những chia sẻ xung quanh hướng đi mới này.

Tại sao bà lại quyết định chuyển đổi mô hình từ gia đình sang chuyên nghiệp cho Công ty Hướng Mai vào thời điểm này?

Sau gần 27 năm duy trì và phát triển theo mô hình doanh nghiệp gia đình, tôi nghĩ đã đến lúc Hướng Mai cần thay đổi để thích nghi với thời cuộc, với thị trường. Tuy nhiên, tôi vẫn rất chần chừ vì nhiều lý do cả khách quan, lẫn chủ quan. Nhưng sau khi tham gia chương trình “Doanh nghiệp gia đình – Tái cấu trúc thượng tầng” của CEO – Chìa Khoá Thành Công trên VTV1, Đài THVN (do Đài Truyền hình Việt Nam và Tổ hợp Truyền thông Hoàng gia phối hợp thực hiện với sự đồng hành của Tập đoàn Bất động sản Novaland). Tôi hạ quyết tâm thực hiện kế hoạch này.

Tuy nhiên, tôi xin nhấn mạnh là dù chuyển đổi mô hình nhưng không có nghĩa là loại bỏ hẳn yếu tố gia đình trong doanh nghiệp chúng tôi. Vì chúng tôi được như ngày hôm nay là đều do công sức của những người thân trong gia đình. Do đó, ở cấp quản trị chúng tôi vẫn duy trì yếu tố gia đình.

Bà có thể chia sẻ cụ thể hơn các hoạt động tái cấu trúc hướng đến chuyên nghiệp hoá của Hướng Mai không?

Đầu tiên, chúng tôi đã thuê CEO chuyên nghiệp về điều hành. Đây không chỉ là một người có kiến thức, chuyên môn mà còn có kinh nghiệm thị trường dày dặn. Tiếp đến là chúng tôi cải tổ bộ máy sản xuất và kinh doanh, áp dụng công nghệ, kỹ thuật mới trong các hoạt động điều hành, quản lý nhằm tăng hiệu quả sản xuất. Ngoài ra, chúng tôi tập trung toàn lực cho việc nâng cao tay nghề của các nghệ nhân chế tác với phương châm “mỗi sản phẩm của Hướng Mai là một tác phẩm nghệ thuật”.

Bà mất bao lâu để hoạch định và đi đến thực thi chiến lược này?

Tôi mất gần khoảng 5 năm để hoạch định và chuẩn bị cho sự thay đổi này. Trên thực tế, kế hoạch của tôi là vẫn tiếp tục duy trì mô hình doanh nghiệp gia đình và để con trai mình kế thừa lại sự nghiệp của Hướng Mai. Nhưng nhận thấy, các con tôi còn quá ít tuổi, độ va vấp thị trường còn quá ít trong khi đó sự cạnh tranh thì gay gắt và cơ hội không phải lúc nào cũng có. Do đó, trong vòng gần 5 năm trở lại đây, đi cùng với kế hoạch chuẩn bị cho thế hệ F2 kế cận doanh nghiệp, tôi song song tiến hành tái cấu trúc toàn bộ doanh nghiệp.

Như vậy, có nghĩa là bà đang tiến hành chuyên nghiệp hoá bộ máy của một doanh nghiệp gia đình, chứ thực chất không hẳn là thay đổi?

Đúng thế! Tôi muốn nhắc lại là Hướng Mai được như ngày hôm nay là nhờ sự chung tay góp sức của những người thân trong gia đình chúng tôi. Trong giai đoạn mới, chúng tôi xác định cẩn phải thay đổi để hướng đến sự phát triển bền vững và vươn ra biển lớn nên tiến hành tái cấu trúc. Công cuộc tái cấu trúc này, cũng đặt tôi, gia đình tôi, các con tôi đứng trước áp lực là nếu không chuyên nghiệp, không bài bản thì sẽ không thể tiếp tục tham gia kinh doanh được.

Bà hy vọng, sự thay đổi này sẽ mang đến những lợi ích gì cho Công ty Hướng Mai?

Về nội bộ, chúng tôi hy vọng có một bộ máy sản xuất, kinh doanh bài bản, chuyên nghiệp và hiệu quả hơn. Về thị trường, chúng tôi hy vọng sự thay đổi này sẽ giúp chúng tôi gia tăng sức cạnh tranh, vươn lên vị thế cao hơn. Đặc biệt là hiện thực hoá thành công chiến lược phá triển thị trường ra nước ngoài. Mở đầu là Nhật Bản và Hàn Quốc.

Tôi tin với những thành công bước đầu của chiến lược “xuất khấu đồ mỹ nghệ bằng du lịch làng nghề”, cùng với những nỗ lực cải tổ, chuyển đổi và thích nghi với thị trường, Hướng Mai sẽ đạt được những mục tiêu đã đề ra.